1. Dziedzictwo kultury
2. Muzeum Historyczne – Pałac w Dukli
3. Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu
4. Wykaz stowarzyszeń zarejestrowanych (z osobowością prawną) oraz zwykłych działających na terenie powiatu krośnieńskiego
5. Imprezy Kulturalne Powiatu Krośnieńskiego w 2023 r.
1. Dziedzictwo kultury
Z historią tych ziem związane są znane postacie zamieszkujące w przeszłości teren obecnego powiatu krośnieńskiego, m.in.:
· Królowie polscy : Władysław Jagiełło i Kazimierz Wielki oraz król węgierski Jan Zapolya przebywali na zamku „Kamieniec”
· Aleksander Fredro – w 1828 r. w Korczynie poślubił Zofię Jabłonowską, wesele odbywało się w XV-wiecznym modrzewiowym dworze w Krościenku Wyżnym. Na zamku „Kamieniec”, którego był właścicielem, umieścił akcję „Zemsty”
· Wincenty Pol – w 1839 r. wędrował po Krośnieńskiem, dokonując obserwacji meteorologicznych, badając źródła potoków górskich i budowę geologiczną.
· Ignacy Łukasiewicz – w Bóbrce założył w 1854 r. pierwszą w świecie kopalnię ropy naftowej, w 1865 r. nabył wieś Chorkówkę i przyległy folwark Leśniówkę. W Chorkówce założył nowoczesną rafinerię. Zainicjował w latach 1868-81 powstanie kilku nowych kopalń nafty w Beskidzie Dukielskim. W latach 70-tych założył w Bóbrce leczniczy zakład kąpielowy jodowo-bromowy, w Chorkówce kaplicę dla miejscowej ludności, a w Zręcinie wzniósł duży, neogotycki kościół. W Zręcinie znajduje się jego grób.
· ks. Bronisław Markiewicz – salezjanin, u schyłku XIX w. przyczynił się do rozwoju oświaty i gospodarki w Miejscu Piastowym. Klasztor, w którym przebywał stał się miejscem pielgrzymek i kultu religijnego. 19 VI 2005 r. w Warszawie odbyła się beatyfikacja błogosławionego ks. Bronisława Markiewicza.
· Seweryn Goszczyński – akcję poematu „Król Zamczyska” umieścił na zamku „Kamieniec”
· Św. Józef Pelczar – wybitny teolog, rodem z Korczyny, beatyfikowany przez Ojca Św. Jana Pawła II w 1991 r. Uznanie zyskał jako profesor historii Kościoła na UJ, ale szczególnie jako duszpasterz, założyciel nowego zgromadzenia zakonnego służącego ubogim (Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego – sercanki), biskup przemyski. Zmarł w 1924 r. Kanonizowany przez Ojca Świętego w 2003r.
· Stanisław Starowieyski (1895-1941) wywodzący się z Bartkówki. Począwszy od roku 1914 walczył na froncie wschodnim, a następnie włoskim, współpracował w organizowaniu wojska polskiego, brał udział w walkach o Lwów i Przemyśl. Po siedmiu latach tułaczki wojennej osiadł na stałe w posiadłościach żony w Łaszczowie. Wzorowo prowadził gospodarstwo rolne, był gorliwym społecznikiem i działaczem Akcji Katolickiej. Zginął śmiercią męczeńską w obozie koncentracyjnym w Dachau w kwietniu 1941 r. W czerwcu 1997 r. Papież Jan Paweł II wyniósł Stanisława Starowieyskiego do godności Błogosławionego.
· Maria Konopnicka ( 1842 – 1910 ), powszechnie znana poetka, prozaik, a także krytyk i publicysta, związała się z Podkarpaciem w 1903 roku. Wówczas to „w darze od narodu” otrzymała dworek w Żarnowcu, w którym spędzała każdy sezon wiosenno-letni w latach 1903-1910.
· Jan Szczepanik – wynalazca i konstruktor, związany z Korczyną Dzięki swoim genialnym umiejętnościom zyskał miano „polskiego Edisona”.
· Święty Jan z Dukli – żył w XV wieku, zasłynął jako świątobliwy pustelnik, a później zakonnik- franciszkanin konwentualny, wreszcie bernardyn. 10 czerwca 1997 roku papież Jan Paweł II podczas mszy świętej na płycie krośnieńskiego lotniska kanonizował błogosławionego Jana z Dukli.
· Stanisław Pigoń – prof. literatury, rodem z Komborni.
Do bogactwa kulturowego powiatu należy wiele zabytków architek-tonicznych. Najważniejsze z nich to kościoły i klasztory, cerkwie, pałace i dwory, zabytkowe zespoły architektoniczne. Na uwagę zasługują: Klasztor Ojców Bernardynów w Dukli, kościół parafialny w Dukli XVIII wieku z cennym rokokowym wyposa żeniem. Z innych można wymienić późnobarokowe kościoły w Jaśliskach i Rymanowie oraz drewniany kościół z 1600 r. w Rogach.
Cerkwie w typie łemkowskim, znajdujące się w Chyrowej (1706 r.), Tylawie (1787r) zadziwiają oryginalną architekturą. Pozostałości synagog zachowały się w Rymanowie i Dukli. Na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego znajdują się ruiny zamku Kamieniec, niegdyś jednej z największych warowni strzegących południowych granic Rzeczpospolitej.
Na terenie powiatu zachowały się nieliczne, ale piękne pałace i dwory w otoczeniu parków, m.in. Pałac Mniszchów W Dukli (XVI i XVII w.) z parkiem – obecnie siedziba Muzeum Historycznego, zespoły dworsko – parkowe w Komborni z połowy XVIII w. i w Żarnowcu z XVIII/XIX w. – obecnie siedziba Muzeum im. Marii Konopnickiej.
Cenne są zabytkowe zespoły urbanistyczne Iwonicza-Zdroju z końca XIX wieku, a także Dukli, Jaślisk i Rymanowa. Zbiory i zabytki powiatu zgromadzone są w następujących muzeach:
· Muzeum Historyczne – Pałac w Dukli prezentuje zbiory w zakresie I i II Wojny Światowej w Karpatach, militariów podkarpackich i archeologii Karpat.
· Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu związane jest z biografią i epoką poetki.
· Muzeum Skansen Przemysłu Naftowego w Bóbrce zlokalizowane na terenie pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej, założonej w 1854 roku przez Ignacego Łukasiewicza, gromadzi obiekty wiążące się z początkami przemysłu naftowego.
Ponadto na terenie powiatu znajdują się prywatne obiekty muzealne w Zyndranowej (Muzeum Kultury Łemkowskiej) i na terenie zamku „Kamieniec” (Muzeum Zamkowe).
Bogaty i różnorodny folklor regionu znajduje swoje odbicie w działalności zespołów ludowych kultywujących tradycje dawnej Wsi Podkarpacia. Spośród imprez kulturalnych, międzynarodową rangę osiągnął cieszący się dużym zainteresowaniem, organizowany co dwa lata w Iwoniczu-Zdroju Polonijny Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych.
Na terenie powiatu działa 11 bibliotek i 25 filii bibliotecznych. Infrastrukturę kulturalną wzbogacają 3 kina o 721 miejscach na widowni i 4 sale widowiskowe.
2. Muzeum Historyczne – Pałac w Dukli
MUZEUM HISTORYCZNE – PAŁAC W DUKLI
38-450 DUKLA, UL. TRAKT WEGIERSKI,
TEL./FAX 13 433-02-36, 13 433-00-85
Muzeum to zespół pałacowo–parkowy Mniszchów z II pol. XVIII wieku. Podczas II Wojny Światowej pałac i jego wyposażenie uległo znacznemu zniszczeniu. Odrestaurowany w latach 60–tych stał się siedziba Muzeum Braterstwa Broni. W 1992 roku Muzeum zmieniło swój charakter oraz nazwę. Dziś funkcjonuje pod nazwą Muzeum Historycznego – Pałac w Dukli, wciąż rozszerzając swa ofertę.
Muzeum posiada kolekcje militariów, zbiory związane z dawnymi właścicielami Dukli oraz szeroko pojęte regionalia.
Wystawy stałe: -Z dziejów Dukli i dukielskiego zespołu pałacowo-parkowego-Walki w Karpatach w okresie I i II wojny światowej- Skansen broni ciężkiej – zlokalizowany na dziedzińcu pałacowym.
Aktualne wystawy czasowe o różnorodnej tematyce.
Godziny otwarcia:
Sezon letni-10.00-17.30
W niedziele i święta- 10.00-17.30
Sezon zimowy-10.00-15.00
Biblioteka - 8.00-15.00 (wtorek - piątek)
Ceny biletów: 6 zł (normalny) i 3 zł (ulgowy), na wystawę czasową 1 zł, zwiedzanie z przewodnikiem –50zł.
3. Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu
38-460 JEDLICZE,
TEL./FAX 13 435-20-13, TEL. DYR. 13 438-08-35
Od 1 lutego 2007 r. Muzeum jest jednostką kultury Województwa Podkarpackiego
Strona internetowa: http://www.muzeumzarnowiec.pl/
Na Muzeum składa się zabytkowy Dworek z XVIII w., przebudowany z końcem XIX w. oraz zabytkowy park o powierzchni ponad 3 ha. Stanowią one dar narodowy, przekazany Marii Konopnickiej w 1903 r. z okazji jubileuszu 25-lecia pracy pisarskiej. W 1991 r. oddano do użytku budynek Lamusa (dawniej spichlerz), w którym mieści się część ekspozycji.
Wystawy stałe:
- Dworek Marii Konopnickiej: „Kolekcja Darów Jubileuszowych” oraz ekspozycja wnętrz historycznych z czasów poetki
- Budynek Lamusa: ekspozycja biograficzno-literacka poświęcona twórczości Marii Konopnickiej pn. „Poleciały pieśni moje”.
Wystawy czasowe o różnorodnej tematyce urządza się w budynku Lamusa i udostępnia publiczności po zwiedzaniu ekspozycji literackiej.
Muzeum czynne:
od wtorku do niedzieli (w poniedziałki ekspozycje nieczynne)
- od 1 października do 30 kwietnia: 10.00 - 15.00 (zwiedzanie do 16.00)
- od 1 maja do 30 września: 10.00 - 16.00 (zwiedzanie do 17.00)
Zwiedzanie odbywa się wyłącznie z przewodnikiem
Park czynny codziennie od 10.00 do zmierzchu
Ceny biletów:
Normalny - 9 zł
Ulgowy - 6 zł
Rodzinny - 7 zł
Dla grup szkolnych z lekcją muzealną - 8 zł
W cenie biletów przewodnik
4. Wykaz stowarzyszeń zarejestrowanych (z osobowością prawną), zwykłych oraz Ochotniczych Straży Pożarnych działających na terenie powiatu krośnieńskiego
Wykaz stowarzyszeń zarejestrowanych (z osobowością prawną)
Wykaz stowarzyszeń zwykłych działających na terenie powiatu krośnieńskiego zarejestrowanych przed 20 maja 2016 r.
Ewidencja stowarzyszeń zwykłych działających na terenie powiatu krośnieńskiego zarejestrowanych po 20 maja 2016 r.
Ochotnicze Straże Pożarne
5. Imprezy Kulturalne Powiatu Krośnieńskiego w 2023 r.
Kalendarz imprez kulturalnych powiatu krośnieńskiego na rok 2023 opracowano na podstawie informacji złożonych przez Gminne Ośrodki Kultury oraz stowarzyszenia kulturalne działające na terenie powiatu krośnieńskiego.
W kalendarzu znajdują się imprezy o charakterze międzynarodowym, ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym i gminnym, ułożone chronologicznie.
